افرادی در پیرامون ما یافت می شوند که لذت رانندگی از اهمیت زیادی برایشان برخوردار است. اما این تجربه شیرین به پارامترهای متفاوتی وابسته است. فرمان انعطاف پذیر اثر شگرفی بر کاهش خستگی راننده و در نتیجه سواری راحت خواهد داشت. اما کدام سیستم فرمان تجربه بهتری را برای ما به ارمغان خواهد داشت؟ با اسپرت کاران همراه باشید تا در ادامه به بررسی انواع سیستم فرمان در خودرو بپردازیم!

گسترش فناوری در تمام حوزه ها، زندگی آسان تری را برای ما فراهم نموده است و خودرو از این قاعده مستثنی نیست! امروزه بسیاری از برندهای مشهور خودروسازی دنیا به دنبال یافتن راهی برای افزایش میزان راحتی در خودرو می باشند. بنابراین در اسپرت کاران به معرفی یکی از جدیدترین فناوری های در حال توسعه صنعت خودروسازی خواهیم پرداخت. سیستم فرمان پذیری خودرو در گذر زمان دستخوش تغییرات زیادی شده و امروزه شاهد استفاده از سیستم فرمان برقی یا به لاتین (EPS (Electric Power Steering در صنایع خودرو شده ایم.

یکی از داغ ترین مباحث روز در فرمان پذیری و سواری خودروهای پیشرفته، نوع سیستم فرمان خودروهاست. اما به راستی چه نوع سیستم فرمانی خوب است؟ فرمانپذیری در خودرو اهمیت بالایی دارد و ایمنی خودرو را به خصوص در پیچ های تند افزایش می دهد و سبب کنترل راحت خودرو در سرعت ها و وضعیت های پیچیده می شود، موردی که بی توجهی به آن می تواند سلامت راننده را به خطر بیاندازد.

سیستم فرمان مکانیکی

سیستم فرمان خودرو ساختار آنچنان پیچیده ای ندارد و می توان آن را شامل چند میله و چرخ دنده ی مستحکم دانست که وظیفه تبدیل حرکت دورانی فرمان را به حرکت افقی جهت تغییر زاویه چرخ دارد. فرمان مکانیکی اولین نوع سیستمی بوده که در خودروهای امروزه به کار رفته است. این فناوری در زمان خود خیره کننده بود اما به اندازه کافی راحت نبود و فشار گردش چرخ ها را به درون فرمان و دست های راننده منتقل می کرد و سبب مشکلات خطر آفرینی مانند سخت بودن پیچاندن و لغزش فرمان در سرعت های بالا ایجاد می نمود. به هر حال سیستم فرمان مکانیکی به تنهایی قادر به تامین شرایط مناسب جهت رفع مشکلات نبود، پس به فرمان مکانیکی، سیستم های کمک کننده ای مثل سیستم هیدرولیکی و برقی اضافه شد. برای آشنایی بیشتر با سیستم های فرمان هیدرولیکی و برقی شما را به خواندن ادامه مطلب دعوت می کنیم.

سیستم فرمان هیدرولیکی

با اینکه فرمان برقی (EPS) خود را به عنوان جدیدترین فناوری موجود معرفی کرده است، اما روزانه خودروهای زیادی از سوی شرکت های مختلف با فناوری فرمان هیدرولیکی طراحی و به بازار عرضه می شوند. سیستم فرمان هیدرولیک از تسمه، چندین شیلنگ، پمپ، جک، روغن و شیر هیدرولیک به همراه قطعات معمول در سیستم فرمان تشکیل شده است که با عملکرد خود روغن با فشار در سیستم هیدرولیک جریان پیدا می کند و عمل گردش فرمان توسط راننده را تسهیل می بخشد. نتیجه اینکه به علت گردش روغن و فشار هیدرولیکی آن، فرمانپذیری نرم تری نسبت به سیستم فرمان مکانیکی بدست می آید و میزان تسلط راننده بر خودرو در سرعت های مختلف و شرایط پیچیده افزایش می یابد.

درست است سیستم هیدرولیکی مزایای زیادی دارد اما بدون ایراد هم نیست! در سیستم های اولیه آن، به علت اینکه مستقیماً از موتور نیرو می گرفت، منجر به کاهش توان خودرو می شد. به علاوه در این سیستم مهم نیست که فرمان را می چرخانید یا در جادهای صاف و با سرعت پایین حرکت می کنید، زیرا سیستم فرمان هیدرولیکی، موتور خودرو را درگیر می کند و بار اضافه ای به روی آن خواهد بود. از نقش فرمان هیدرولیکی در تضعیف موتور خودرو که بگذریم، نمی توانیم از نشتی روغن در سیستم های هیدرولیکی چشم پوشی کنیم، همه ما تجربه کثیف کاری سیستم های روغنی را داریم. با این اوصاف شاید با خواندن این مطلب تفاوت خودروهای گران قیمت و با کیفیت مجهز به سیستم فرمان هیدرولیکی را با خودروهای بی کیفیت متوجه شده باشید. البته هر سیستمی معایبی دارد و محققان به دنبال بازدهی بیشتر و رفع مشکلات موجود در تلاشند. بنابراین با گسترش تحقیقات خودروسازان در این زمینه، فناوری های بهتری به کار گرفته شد و چیزی که برای محققان محدودیتی ندارد، توسعه برنامه های آینده صنعت خودروسازی است. پس کار شروع شد و سیستم فرمان برقی ابداع شد!

سیستم فرمان برقی (EPS)

این سیستم از سال 1993 پا به عرصه خودروسازی گذاشت، شاید این فکر به سرتان زده باشد که با وجود اینکه زمان زیادی از حضور این فناوری می گذرد چرا اخیرا در خودروهای مدرن و امروزی به کار گرفته شده است؟ برای پاسخ به سئوالات خود و کسب اطلاعات مربوط به این فناوری در ادامه متن همراه اسپرت کاران باشید!

سیستم فرمان برقی (EPS) نیز همانند بسیاری از تکنولوژی های نوپا در ابتدا دچار نواقصی بود که در ادامه راه به تدریج مورد عیب یابی و بازبینی قرار گرفت و در پایان این فناوری به صورت بهبود یافته در خدمت خودروسازان قرار داده شد. این روزها سرعت رشد فرمان های برقی به حدی بوده که طبق آمار، حدود 60 درصد خودروها بعد از سال 2007 مجهز به این فناوری هستند. این نوع فرمان مشابه سیستم هیدرولیکی عمل می کند اما از لحاظ ساختار با آن متفاوت است. سیستم فرمان برقی با حذف پمپ هیدرولیک و متعلقات آن، تا حد زیادی کوچکتر شده و خودروساز توانسته کیفیت فرمان پذیری خودرو را بدون قطعات هیدرولیکی بالا ببرد. همین عامل سبب شده تا هزینه تمام شده آن کاهش یابد و نیاز کمتری به تعمیر و نگهداری داشته باشد. در این نوع سیستم از یک موتور برقی که معمولاً به روی میله فرمان قرار گرفته جهت کمک به راننده در چرخش فرمان استفاده شده است.

به زبان ساده، مکانیسم عمل فرمان برقی به این صورت است که با استفاده از یک سنسور، چرخش فرمان تشخیص داده می شود و موتور برقی فعال شده و به راننده در چرخاندن فرمان کمک می کند. در واقع سنسور، اطلاعات گشتاور فرمان را به کامپیوتر هوشمند خودرو یا همان ECU می فرستد. سپس ECU با توجه به اطلاعات ورودی سنسور و میزان خطای ایمنی فرمان، میزان سفتی آن را معین می کند. در جدیدترین نسل فرمان برقی، منبع تغذیه ای تعبیه شده تا زمانی که موتور کار نمی کند و خودرو خاموش است، قدرت کافی برای چرخش چرخ ها وجود داشته باشد.

چرا سیستم فرمان برقی؟

برخلاف سیستم هیدرولیکی که به علت دارا بودن قطعات حساس ضعف های فراوانی دارد، سیستم فرمان برقی (EPS) به علت عدم نیاز به روغن هیدرولیکی و ساختار ساده به آسانی تنظیم شده و نیاز کمتری به تعمیرات دارد. به علاوه به علت داشتن سنسور، فقط هنگام چرخش فرمان موتور برقی را فعال می کند و هنگام رانندگی در یک جاده ی صاف از قدرت موتور نمی کاهد و در دراز مدت موتور خودروی شما نیاز کمتری به تعمیرات اساسی خواهد داشت. همچنین دیگر خبری از پمپ ها یا پیستون های موجود در سیستم هیدرولیک نیست و یک موتور برقی با ساختار ساده تر فرمانپذیری خودرو را بهبود می بخشد.

یکی از مهمترین ویژگی های که حسابی دل شما را قرص خواهد کرد، اثری است که این فناوری بر ایمنی خودروی شما خواهد گذاشت. درست است که توسعه دهندگان این فناوری از کثیف کاری های سیستم هیدرولیکی خسته شده بودند، اما باید بزرگترین دستاورد آن ها را پایداری خودرو در سرعت های بالا و موقعیت های سخت در پیچ های تند دانست. سنسورهای به کار رفته در این سیستم از حساسیت بالایی برخوردار هستند و اطلاعات به صورت لحظه ای به ECU خودروی شما مخابره می شود و به راحتی قادر به کنترل خودرو خواهید بود. از برقی بودن سیستم این نوع فرمان نگرانی به دل راه ندهید زیرا اگر مشکلی برای آن پیش آمد، به سرعت سیستم امنیتی در نظر گرفته شده برای آن فعال خواهد شد و فرمان به صورت مکانیکی در دسترس خواهد بود.

جمع بندی

هرکدام از سیستم های قدیمی دارای معایبی بودند و سیستم های نوین جای آن ها را گرفته اند. امروزه استفاده از فرمان برقی به علت ویژگی های مثبت آن جهت تولید خودروهای مدرن توسعه داده شده است. البته که هنوز خودروهای زیادی با سیستم فرمان هیدرولیکی به بازار ارائه می شوند و خریداران هنگام استفاده از آن احساس راحتی دارند. اما گاهی اختلاف نظرهایی از سوی مصرف کننده و تولید کننده به وجود می آید که هر کدام نیز دلایل مخصوص به خود را دارند. به عنوان مثال یکی از مهمترین دلایل عدم استفاده خودروسازان بزرگ از سیستم فرمان هیدرولیکی هزینه و خرابی بالای آن می باشد. اما شاید این مسئله آنقدرها هم به چشم خریداران نیاید.

در پایان این شما هستید که با نوع مصرف خود، مسیر حرکت تولیدکنندگان و محققان را روشن می سازید. در سال های اخیر پای خودروهای دارای سیستم فرمان برقی به ایران باز شده و برخی خودروسازهای داخلی را به تکاپو برای ارائه این فناوری وادار کرده است و نتیجه اینکه برخی از خودروهای داخلی و مونتاژ نظیر ساینا اتوماتیک، مگان، مزدا 3، برلیانس H330 و ... مجهز به فناوری فرمان برقی هستند.
تا اینجا هر آنچه که در سایت اسپرت کاران راجع به سیستم فرمان گفتیم در مورد جدیدترین فناورهای توسعه داده شده در صنعت خوروسازی بود، برای اینکه دوستانتان را از جدیدترن فناوری ها بی خبر نگذارید، مطالب ما را به اشتراک بگذارید!